AYM’den hakaret hatasına ait ‘önödeme’ kararı

Yüksek Mahkeme, bu suça ait yasal düzenlemeden evvel açılan soruşturma ve kovuşturmalarda önödeme uygulanmayarak, belgelerin uzlaştırma kapsamında sonuçlandırılacağına dair düzenlemeyi de Anayasa’ya ters buldu.

Resmi Gazete’de yer alan karara nazaran, birtakım mahkemeler ile CHP, hakaret kabahatine ait kararlar içeren 2024 tarihli 7531 sayılı Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’daki birtakım düzenlemelerin iptali için AYM’ye başvurdu.

Hakaret kabahatinin mağduru muhatap alan sesli, yazılı yahut manzaralı bir mesajla işlenmesi hali ile nitelikli hallerinin bir kısmının önödeme kapsamına alındığı anımsatılan müracaatta, hatanın kolay halinin ve kamu görevlisine karşı işlenmesi halindeki nitelikli halinin önödeme kapsamı dışında bırakılmasının Anayasa’ya muhalif olduğu ileri sürüldü.

Yüksek Mahkeme, hakaret kabahatinin bir kısmının önödeme kapsamı dışında bırakılmasının “benzer hukuksal pozisyonda olan bireylere farklı muamele” oluşturduğuna kanaat getirerek düzenlemenin iptaline, iptal kararının 9 ay sonra yürürlüğe girmesine karar verdi.

AYM’nin kararında, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 75. unsurunda önödemenin düzenlendiği, önödemenin, makul cürümler istikametinden dava açmayı gerektirir kuşku bulunan fail bakımından yargılama faaliyetinden vazgeçilerek, faile direkt mali yaptırım uygulanması olduğu söz edildi.

İptali istenen düzenlemenin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı yahut imajlı bir mesajla hakaret cürmünü işleyen fail ile direkt huzurda ya da gıyapta hakaret kabahatini işleyen fail ortasında önödeme kararlarının uygulanmasında “nesnel ve makul bir temele dayanmaksızın farklılık oluşturduğu” aktarılan kararda, bunun Anayasa’ya muhalif olduğu bildirildi.

Yasal düzenlemeden evvelki belgelerin uzlaştırma kapsamında olması da iptal edildi

Hakaret hatası kapsamında, 7531 sayılı kanundan evvel soruşturma ve kovuşturma evresine geçilmiş evraklar tarafından önödeme yönteminin uygulanmayarak, uzlaştırma kapsamına alınması da Yüksek Mahkemece Anayasa’ya karşıt bulunarak iptal edildi.

Bir kabahat bakımından önödeme kararlarının uygulanmasının uzlaştırma kararlarının uygulanmasına nazaran failin lehine olduğuna işaret edilen kararda, “Ceza yargılamasında lehe kanunun uygulanması, Anayasa’nın 38. hususunda düzenlenen hatada ve cezada yasallık prensibi kapsamında anayasal bir zorunluluktur.” değerlendirmesine yer verildi.

İptali istenen yasal düzenlemede, düzenlemeden evvel soruşturma ve kovuşturma etabına geçilmiş belgelerde önödeme kararlarının uygulanmasına imkan tanınmadığı aktarılan kararda, bu düzenlemenin de “suçta ve cezada yasallık ilkesiyle” bağdaşmadığı belirtildi.

AA